CSRD, de nieuwe standaard voor duurzaamheidsrapporten
De Europese Raad heeft goedkeuring gegeven aan de Richtlijn Duurzaamheidsrapportage door Ondernemingen. Deze richtlijn geeft aan welke bedrijven moeten rapporteren over duurzaamheid en hoe ze dit moeten doen en staat bekend onder de naam CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). In dit artikel geven we een overzicht van de tot nu toe veel gebruikte methodes en manieren van verslaglegging rondom duurzaamheid die waarschijnlijk door de standaard (CSRD) vervangen gaan worden.
Rapporteren over duurzaamheid met CSRD
Veel bedrijven en organisaties namen in hun jaarverslag al onderdelen op met betrekking tot duurzaamheid of maakten daarvoor een apart verslag. Soms vanuit een verplichting, maar ook vaak vanuit verantwoordelijkheid. De CSRD is vanaf 2025 voor veel bedrijven verplicht en lijkt de standaard te gaan worden. Deze vervangt dan ook een groot aantal andere methodes en benamingen voor dit deel van het verslag.
Verslagen over duurzaamheid hebben in de loop der jaren veel verschillende benamingen gekregen:
- MVO-verslag
- Duurzaamheidsverslag
- Sociaal jaarverslag
- Impact jaarverslag
- Maatschappelijk jaarverslag
Voor alle organisaties die ook verplicht zijn tot het maken van een jaarverslag moet de CSRD-verantwoording daar een duidelijk herkenbaar onderdeel van zijn. Wellicht wordt het straks CSRD-rapport, maar misschien ook wel iets anders. CSRD zegt nu weinig mensen nog wat.
CSRD-richtlijn
De CSRD-richtlijn geeft een aantal onderdelen die verplicht zijn om over te rapporten voor alle CSRD-plichtige organisaties en een aantal onderdelen waarvan de organisaties zelf onderbouwd kunnen bepalen of deze op hun van toepassing zijn. Daarnaast zijn er een aantal vrijwillige onderdelen en onderdelen die niet in de CSRD-richtlijn staan maar waar de organisatie van weet dat ze van invloed zijn op de mate van duurzaamheid.
De verschillende onderdelen zijn onder te verdelen in de volgende 4 deelgebieden:
- Algemeen / General
- Milieu / Environment
- Sociaal / Social
- Governance
Als je dieper in de richtlijnen duikt en kennis hebt van bestaande frameworks rondom duurzaamheid zul je veel zaken herkennen.
CSRD als de nieuwe standaard
Onderstaande frameworks werden tot voor kort veel gebruikt in de verslaglegging rondom duurzaamheid en zullen op termijn waarschijnlijk verdwijnen omdat de CSRD de standaard wordt en in tegenstelling tot onderstaande vormen verplicht.
Global Reporting Initiative
De Global Reporting Initiative (GRI) is de meest gebruikte standaard voor duurzaamheidsverslaglegging op wereldwijd niveau. In 1997 hebben duizenden deskundigen uit het bedrijfsleven, de accountancy-sector en de academische wereld samengewerkt om deze standaard te ontwikkelen. De GRI-standaard is uitgebreid en bevat algemene criteria, sectorgerelateerde criteria en criteria voor specifieke duurzaamheidsonderwerpen. Het doel van de standaard is om ondernemingen te helpen bij het rapporteren over materiële duurzaamheidsonderwerpen die van belang zijn voor zowel het bedrijf als de omgeving. Daarnaast biedt de GRI hulpmiddelen om samen met stakeholders deze materiële onderwerpen te bepalen en om gegevens te verzamelen. De principes van de GRI en de themaspecifieke indicatoren sluiten erg goed aan op de aanstaande Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD).
Integrated Reporting Framework
Het Integrated Reporting Framework (IR) is in 2013 ontwikkeld door het International Integrated Reporting Council (IIRC). Dit framework richt zich op zes verschillende soorten kapitaal - financieel, geproduceerd, menselijk, relationeel, sociaal en natuurlijk kapitaal - die een organisatie kan helpen waarde toe te voegen of juist te vernietigen. Het IR helpt bedrijven om transparant te sturen en te rapporteren over hoe hun strategie, bestuur, prestaties en vooruitzichten (geïntegreerd) op de korte, middellange en lange termijn bijdragen aan waarde. Voornamelijk beursgenoteerde bedrijven rapporteren op deze geïntegreerde manier, omdat het de relevantie van informatie voor investeerders, kredietverstrekkers en verzekeraars verhoogt.
Sustainability Accounting Standards Board
De Sustainability Accounting Standards Board (SABS) is oorspronkelijk ontwikkeld als een raamwerk voor beleggers en investeerders. Het laat bedrijven rapporteren over financiële materiële duurzaamheidsonderwerpen (vanuit het 'outside-in' perspectief), wat transparantie biedt over de financiële waarde van het sturen op duurzaamheid. Investeerders en analisten vinden het steeds belangrijker om te weten hoe bedrijven omgaan met duurzaamheidsonderwerpen voordat ze investeringsbeslissingen nemen. SABS stelt normen per sector en per duurzaamheidsthema, die grotendeels overeenkomen met de criteria van de Global Reporting Initiative (GRI). Bedrijven rapporteren vaak volgens GRI en voegen aan het einde van het rapport ook een extra SABS-index toe. Terwijl SABS vooral gericht is op het 'outside-in' perspectief (mogelijke risico's en kansen op duurzaamheidsonderwerpen die leiden tot financiële impact op het bedrijf), richt de GRI zich meer op het 'outside-in' perspectief (duurzaamheidsonderwerpen waarbij het bedrijf impact heeft op mens en milieu). In 2021 zijn SABS en het Integrated Reporting Framework (IR Framework) van het International Integrated Reporting Council (IIRC) samengevoegd tot de Value Reporting Foundation.
IFRS en de International Sustainability Standards Board
De International Financial Reporting Standards (IFRS) Foundation ontwikkelt en beheert de IFRS-accountingstandaarden, die wereldwijd worden gebruikt voor financiële jaarverslaglegging. In november 2021 kondigde de IFRS Foundation de lancering aan van de International Sustainability Standards Board (ISSB). De ISSB werkt momenteel aan de ontwikkeling van een nieuwe standaard voor duurzaamheidsverslaglegging, genaamd de IFRS Sustainability Standards. De Value Reporting Foundation (waaronder de Sustainability Accounting Standards Board (SABS) en het Integrated Reporting Framework) maakt ook deel uit van de ISSB.
Sustainable Development Goals
De Verenigde Naties hebben in 2015 de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDGs) ontwikkeld en gelanceerd, met als doel een duurzame wereld te creëren tegen 2030. De SDGs gaan over verschillende onderwerpen, zoals het bestrijden van armoede, gezondheid, gelijkheid, klimaatactie en schoon water. Steeds meer bedrijven gebruiken de SDGs als richtsnoer voor hun duurzaamheidsstrategie, bijvoorbeeld door een aantal doelen te selecteren waarop ze de grootste impact kunnen maken en hierop te sturen. De duurzaamheidsrapportage wordt ook hieraan gekoppeld. De SDGs zijn daarmee niet zozeer een richtlijn, maar een gedeelde taal voor duurzaamheid die wordt gebruikt door bedrijven.
Nederlandse initiatieven
Bovenstaande frameworks worden in Europa en/of wereldwijd gebruikt. Er zijn ook een aantal initiatieven in Nederland op het gebied van duurzaamheid die dicht tegen de nieuwe CSRD-richtlijn aan liggen:
Zeker weten dat je het straks goed doet? Begin dan nu al!
De beste manier om je voor te bereiden is om alvast met het duurzaamheidsverslag aan de slag te gaan. Zo ervaar je hoe het is om zo’n verslag te maken en wat je hiervoor nodig hebt. De kans is groot dat je veel informatie moet ophalen bij verschillende afdelingen. Als je weet wie wat moet aanleveren, dan kun je op basis daarvan een planning maken voor volgend jaar. Het verslag hoeft nu nog niet aan de CSRD-regels te voldoen, dus je kunt geen fouten maken. En door nu te beginnen leg je al wel een goede basis voor je duurzaamheidsverslag.